De grote en de kleine

Dat kwekers sneller met nieuwigheden komen dan dat de gemiddelde tuinliefhebber bij kan houden is algemeen bekend.

Veel van die nieuwigheden zijn dan misschien wel nieuw, maar geen verbetering. 

Toch komen er elk jaar een hoop nieuwe selecties van planten op de markt, die wel degelijk een verbetering zijn of een leuke aanvulling.

Het is jammer dat die planten vaak jarenlang in een vergeten hoekje blijven staan in de hoop dat ze ooit door tuinliefhebbers ontdekt worden. 

Dat heeft natuurlijk een aantal oorzaken. 

Sommige kwekers roepen niet hard genoeg dat ze iets aparts hebben. 

Veel hoveniers blijven hun leven lang die planten in tuinen poten die ze ooit op school geleerd hebben. 

(Ik kan vaak aan het beplantingsplan zien hoe oud de hovenier of de tuinarchitect is.) 

Ook veel inkopers en verkopers van planten leren liever niets bij en blijven het liefst verkopen wat ze altijd al hebben verkocht. 

Dat is jammer, zo ben ik niet, ik blijf altijd alert en op zoek naar verbeteringen, of naar die planten die in dat vergeten hoekje staan te wachten op hun doorbraak.

Het is dus de bedoeling dat ik in dit blog die planten in de schijnwerpers ga zetten.

Onder het kopje de grote en de kleine wil ik steeds een nieuwe of nog onbekende dwergvorm of compacte vorm van een reeds lang bekende plant bespreken.

Vandaag de Cornus alba ‘Baton Rouge’. 

Dit is de compactere vorm van de rode kornoelje, de Cornus alba ‘Sibirica’. 

Een oersterke struik met groen blad en witte bloemschermpjes in de lente en witte bessen in de herfst. 

Helemaal niets bijzonders, totdat de plant in het najaar zijn blad heeft laten vallen

(dat rood ten onder gaat). Dan vallen de prachtige rode twijgen op. 

Zeker als in de winter het zonnetje door die takken schijnt, lijken ze wel gloeiend op te lichten. 

De ‘Sibirica’ groeit hard en kan flink uitgroeien, de ‘Baton Rouge’ is exact hetzelfde, 

maar blijft een stuk lager, wat in de meeste tuintjes beter uitkomt. 

Bij bijna alle kornoeljes die gehouden worden voor hun mooi gekleurde twijgen geldt dat de ėėnjarige twijgen het mooist van kleur zijn. Je mag die kornoeljes dus in maart kort terugsnoeien. De uitzonderingen bespreek ik in een ander bericht.

Zwart gras

Sommige planten lijken zoveel op iets anders, dat iedereen op het verkeerde been gezet wordt.

Zo is er een groepje planten, die bekend zijn onder de wetenschappelijke namen 

(iedereen heeft het altijd over Latijnse namen, maar heel van planten hebben Griekse namen of zelfs namen uit andere talen, dus officieel zou je moeten spreken over wetenschappelijke namen) Liriope en Ophiopogon.

Deze planten lijken zoveel op gras dat ze meestal ook door grassenkwekers gekweekt worden en op een tuincentrum bij de siergrassen gepresenteerd worden.

Maar met grassen hebben deze leuke plantjes niets te maken. 

Dat is het duidelijkst te zien als ze in de nazomer gaan bloeien. 

Dan verschijnen bij de Liriope blauwe of witte bloemaren, die wel wat weg hebben van blauwe druifjes die van het voorjaar zo leuk staan te bloeien (en waarvan je de bolletjes nu kunt planten.)

De Ophiopogon bloeit met wittige bloempjes of in het geval van de Ophiopogon planiscapes ‘Niger’ met wittige bloempjes met een paarse gloed.

De Nederlandse naam van dit plantje is trouwens baardgras, maar nogmaals, met gras heeft het niets te maken. 

De plantjes vallen onder de lelie-achtigen. 

De bloei van het baardgras is leuk, maar niet bijzonder. 

Na de bloei kunnen zich blauwe of zwarte besjes aan de plant ontwikkelen, eigenlijk meer een groot zaad met een velletje er om heen.

Ophiopogon planiscapes ‘Niger’ is een zeer winterharde, groenblijvende bodembedekker die het zowel in de zon als in de volle schaduw doet. 

Ze groeit prima op klei, maar breidt zich sneller uit als je de toplaag van je grond wat losser maakt met potgrond of tuinplantengrond. 

  

 

De bolamberboom

Toen ik 30 jaar geleden op het tuincentrum begon, kenden we eigenlijk maar ėėn bolboom:

de bolesdoorn, maar tamelijk nieuw was de bolacacia. 

Na enkele jaren kwam er nog iets nieuws op de markt, ik weet het nog goed, ze kosten toen wel 189 gulden: de bolcatalpa.

Jarenlang hebben de bolacacia en de bolcatalpa de rangen aangevoerd in de verkopen van bolbomen (niet zo moeilijk, want er was nog niet veel keuze.)

Tegenwoordig zijn veel mensen deze bolbomen een beetje zat aan het worden. 

Dat komt misschien gedeeltelijk omdat de buren ze ook hebben, maar het feit dat deze bolbomen zo snel groeien dat ze eigenlijk elk jaar geknot moeten worden is ook een steeds groter argument aan het worden om te zoeken naar minder snel groeiende alternatieven.

Een tijdje is er nog een bolprunus geweest, maar die is erg ziektegevoelig. 

De laatste jaren zijn er diverse boleiken, een boltulpenboom (geen Magnolia maar een Liriodendron), een boljudasboom, diverse bollinden en een bolamberboom op de markt gekomen.

Over die laatste, de Liquidambar styraciflua ‘Gumball’ wil ik hier een paar woordjes vuil maken. Deze bolamberboom groeit rustig, groeit mooi vol bolvormig, heeft leuke blaadjes die in de herfst mooi rood verkleuren en nog heel lang aan de boom blijven hangen. 

De boom groeit op elke redelijke grond, is sterk en gezond. Ze verdraagt snoei heel goed, dus mocht ze na jaren toch iets te groot naar je zin worden, snoeien en of knotten wordt zonder morren geaccepteerd.

Let bij aanschaf van wat voor een bolboom dan ook, goed op de lengte van de stam. Langer wordt ze niet meer en dieper planten is funest voor elke boom.

Snoeien (3)

Nog een reden dat veel mensen een plant niet durven te snoeien, zijn de onduidelijke foto-etiketten die aan veel tuinplanten hangen. 

Er staat heel vaak een tekeningetje van een snoeischaar met een groot kruis erdoor. 

Dit icoontje wordt door bijna iedereen gelezen als: deze plant mag niet gesnoeid worden.

Een van de grootste foto-etiketten makers van ons land, Floramedia, gebruikt dit icoontje erg veel. Ze schrijven er zelfs vaak nog bij dat het beter is om die plant niet te snoeien. 

Erg dom en onduidelijk.

Ik heb wel eens met een vertegenwoordiger van dat bedrijf gesproken. 

“Wat betekent dat snoei-schaartje met een kruis erdoorheen?” vroeg ik hem. 

De man kende mij wel en antwoordde aarzelend: ” Ehh.., dat betekent dat je geen snoeischaar nodig hebt, dus dat je die plant niet hoeft te snoeien.“  

“Dan moet je dat etiket eens aan 10 tantes laten lezen op een verjaardagsfeestje”, antwoordde ik, “ze zullen allemaal zeggen dat je die plant niet mag snoeien.”   

Dat was een jaar of 15 geleden, er is nog niets veranderd.

Tip: De teksten en icoontjes, die op de meeste foto-etiketten staan, niet te veel vertrouwen is het beste advies wat ik je wat dat betreft kan geven. 

Als je het niet zeker weet, vraag het dan.

Mahonia 'Soft Caress'

Nieuw!! en wij bij Intratuin Numansdorp boden we haar als eerste aan:
De Mahonia die niet prikt. 
Ze heeft prachtig loof en is zeer geschikt om in de tuin te planten, maar staat ook byzonder in een pot.
Bloeit laat in het jaar met gele bloemaren en geeft in de lente blauwe bessen.
Haar naam is Mahonia 'Soft Caress'

 

Snoeien (2)

Schreef ik pas dat geen enkele plant gesnoeid moet worden, vandaag wil ik het hebben over het feit dat er geen enkele plant is, die niet gesnoeid mag worden.
Noem er maar eentje op en ik zal zeggen dat ook die gesnoeid mag worden.
Toegegeven er zijn een aantal planten die van nature, dus uit zichzelf, zonder dat er zich ook maar iemand mee bemoeit, een mooie groeiwijze hebben.
Je kunt meestal gelijk zien dat er iemand was die het niet laten kon een stuk van de plant af te knippen.
Zo'n plant is bijvoorbeeld de toverhazelaar, Hamamelis.
Maar mocht er in jouw toverhazelaar een tak komen die je liever niet op die plek zou zien zitten, schroom dan niet en knip hem weg.
Nog een plant waar je volgens iedereen af moet blijven is de slangenden of apenboom,
Araucaria araucana.
Een oud leraar van mij vertelde ooit een verhaal over zijn bejaarde buren. 
Ze waren hun slangenden zat. 
De buurman is op zijn gemak etage na etage van de takken weg gaan snoeien.
Op het laatst stond er alleen nog een lange kale stam. Het noodlot sloeg echter toe en de oude buurman overleed. De buurvrouw heeft de kale stam laten staan, ze had wel wat anders aan haar hoofd.
Tot ieders verbazing liep de slangenden in de lente over de hele stam weer uit.
Of het weer een mooie boom werd, vermeld het verhaal niet.
 
Vandaag heb ik bij mijn oude oom en tante een ceder, Cedrus libani ‘Glauca’ in model geknipt.
Deze plant heette ooit de atlasceder, Cedrus atlantica ‘Glauca ‘.
Niemand heeft het naar mijn idee ooit in zijn hoofd gehaald om een ceder te snoeien. Mijn oom wel. Hij zal hem ooit te groot hebben zien worden en is beginnen te knippen met dit als resultaat.

Snoeien

Snoeien is niet moeilijk, maar ik heb niet de illusie dat ik in dit blog even uit kan leggen hoe het moet. Daar is mijn boek, als het klaar is, een beter medium voor. 

Ik kan hier wel proberen de angst voor snoeien een beetje weg te nemen.

Op de eerste plaats is er geen plant die gesnoeid moet worden. 

Als er op een plantetiket staat: snoeien in april, dan wil dat niet zeggen dat je de plant in april moet snoeien, het mag!

Het wil ook niet zeggen dat je de plant tussen mei en maart niet met een snoeischaar of zo mag behandelen. 

Het etiket zou eigenlijk moeten zeggen; Als je deze plant om een of andere reden wilt snoeien, dan kun je dat het beste in april doen, maar je mag het hele jaar een storende tak wegsnoeien. 

Helaas is er op het etiket niet genoeg plaats voor dat soort uitgebreide informatie.

Enfin, je mag altijd aan een plant snoeien, maar er is altijd voor elke plant een ideaal tijdstip.

Bedenk dat jij de baas bent in de tuin, blijf dus niet met je armen over elkaar bij een plant staan als die plant iets doet wij jij niet wilt.

Voor vorst hoef je met normale winterharde planten niet bang te zijn. Als je op een bepaalde dag snoeit en het gaat daarna vriezen , is er niets aan de hand. 

Probeer alleen voorzichtig te zijn met vorstgevoelige planten. 

Ik heb zelf jaren fruitbomen gesnoeid, alleen als het harder ging vriezen dan 8 graden onder nul, stopten we snoeien, omdat het hout dan zo broos werd dat je teveel schade aanrichtte aan de bomen.

Ik heb trouwens vroeger snoeicursussen gegeven die de mensen altijd interessant vonden. 

Als dit blog voldoende gelezen wordt en er voldoende belangstelling voor is, kan ik daar weer mee beginnen, dus zegt het voort.