De GROTE en de kleine

Dat kwekers sneller met nieuwigheden komen dan dat de gemiddelde tuinliefhebber bij kan houden is algemeen bekend.

Veel van die nieuwigheden zijn dan misschien wel nieuw, maar geen verbetering. 

Toch komen er elk jaar een hoop nieuwe selecties van planten op de markt, die wel degelijk een verbetering zijn of een leuke aanvulling.

Het is jammer dat die planten vaak jarenlang in een vergeten hoekje blijven staan in de hoop dat ze ooit door tuinliefhebbers ontdekt worden. 

Dat heeft natuurlijk een aantal oorzaken. 

Sommige kwekers roepen niet hard genoeg dat ze iets aparts hebben. 

Veel hoveniers blijven hun leven lang die planten in tuinen poten die ze ooit op school geleerd hebben. 

(Ik kan vaak aan het beplantingsplan zien hoe oud de hovenier of de tuinarchitect is.) 

Ook veel inkopers en verkopers van planten leren liever niets bij en blijven het liefst verkopen wat ze altijd al hebben verkocht. 

Dat is jammer, zo ben ik niet, ik blijf altijd alert en op zoek naar verbeteringen, of naar die planten die in dat vergeten hoekje staan te wachten op hun doorbraak.

Het is dus de bedoeling dat ik in dit blog die planten in de schijnwerpers ga zetten.

Aronia appelbes  --GROOT en klein--

De appelbes is een familielid van de krentenboom. Er zijn verschillende soorten, maar ze bloeien allemaal wit, hebben fraaie herfstkleuren en geven eetbare bessen. 

In Oost-Europa worden de bessen veel gekweekt voor de consumptie. Meestal worden de bessen verwerkt in sappen en jam. 

Er zijn appelbessen met rode en met zwarte vruchten. 

De Aronia melanocarpa geeft zwarte bessen en kan met gemak 175 cm hoog worden. 

Voor mensen die dat wat te hoog vinden, hebben wij nu een mooi partijtje binnen van de compacte selectie ‘Professor Ed’. 

Een prachtige, rijkbloeiende selectie die rond de 100 cm hoog kan worden. Ideaal voor de wat kleinere tuin en oersterk. 

Appelbessen stellen weinig eisen aan de grond en zijn tevreden met een halve dag zon, meer mag ook.

 

Cornus   --GROOT en klein--

Onder het kopje de grote en de kleine wil ik steeds een nieuwe of nog onbekende dwergvorm of compacte vorm van een reeds lang bekende plant bespreken.

Vandaag de Cornus alba ‘Baton Rouge’. 

Dit is de compactere vorm van de rode kornoelje, de Cornus alba ‘Sibirica’. 

Een oersterke struik met groen blad en witte bloemschermpjes in de lente en witte bessen in de herfst. 

Helemaal niets bijzonders, totdat de plant in het najaar zijn blad heeft laten vallen

(dat rood ten onder gaat). Dan vallen de prachtige rode twijgen op. 

Zeker als in de winter het zonnetje door die takken schijnt, lijken ze wel gloeiend op te lichten. 

De ‘Sibirica’ groeit hard en kan flink uitgroeien, de ‘Baton Rouge’ is exact hetzelfde, 

maar blijft een stuk lager, wat in de meeste tuintjes beter uitkomt. 

Bij bijna alle kornoeljes die gehouden worden voor hun mooi gekleurde twijgen geldt dat de ėėnjarige twijgen het mooist van kleur zijn. Je mag die kornoeljes dus in maart kort terugsnoeien. De uitzonderingen bespreek ik in een ander bericht.

Photinia  --GROOT en klein--

Al flink wat jaren is de glansmispel, Photinia fraseri ‘Red Robin’ populair. En terecht, het is een groenblijvende heester waarvan het jonge blad mooi rood van kleur is. 

De plant laat zich heel goed snoeien en is dus geschikt om er een haag of bijvoorbeeld een bol op stam van te maken. Hoe meer je de takken topt, hoe meer de plant zich vertakt en hoe voller en dichter hij wordt. En dat is eigenlijk het grootste nadeel van de ‘Red Robin’, de plant groeit wat pierig. 

Eigenlijk zou er een selectie moeten zijn die wat minder hard groeit en uit zichzelf wat voller groeit. Laat die selectie er nu al enkele jaren zijn!

De Photinia fraseri ‘Carrė Rouge’ is zeker net zo mooi als zijn bekendere broertje, maar groeit wat compacter en veel voller. Zeer aan te bevelen dus.

Er is ook een dwergvorm in de handel, die heet ‘Little Red Robin’

Wil ik eindigen met een kwaaltje waar veel Photinia’s last van hebben: ze lijden aan zuinige eigenaars. Zuinig met mest bedoel ik dan. Photinia’s zijn vreetzakken. 

Ze kunnen goed groeien en willen zich goed vertakken als je ze topt, maar ze hebben er veel energie in de vorm van meststoffen voor nodig. Als de plant in de grond geen meststoffen kan vinden, dan gaat de plant zijn onderste bladeren leeg eten en als die leeg zijn de bladeren daarboven, enzovoorts.  Je krijgt dan zielige, doorzichtige, kale planten.

De oplossing is simpel: in het groeiseizoen een paar keer extra eten geven doet wonderen.

Photinia fraseri 'Red Robin'

Photinia fraseri ‘Little Red Robin’

Photinia fraseri ‘Carrė Rouge’

Hydrangea (Pluimhortensia) --GROOT en klein--

Een heleboel jaren geleden waren er maar een paar pluimhortensia’s op de markt.   

Je had er een aantal met een open bloeiwijze en je had er eentje met een dichte, volle bloeiwijze. Die luisterde naar de naam Hydrangea paniculata ‘ Grandiflora’. 
Het was eerlijk gezegd een dweil van een plant, waarvan de slappe takken het gewicht van de zware bloemen niet konden dragen. 
Gelukkig zijn er tegenwoordig een hoop betere en sterkere selecties van. 
Daar wil ik het in dit stukje niet over hebben, ik moet tenslotte met een dwergvorm op de proppen komen. 
Een aantal jaren geleden kwam er een nieuwe, compacte versie op de markt. 
Helaas was dit een selectie uit de slappe ‘Grandiflora’. Ze heet ‘Bombshell’ en is net zo een dweil als haar moeder.

Een paar jaar geleden was ik dus blij verrast toen ik op een plantenbeurs in Kalmthout , België, een prachtige, compacte en stevige pluimhortensia zag staan. 
Ik heb gelijk gemaild met de kweker waar ik al 30 jaar mijn hortensia’s vandaan haal. 
Die heeft gelijk actie ondernomen en twee jaar later was ik de eerste die deze prachtige dwergvorm aanbood. 
Deze mooie vorm heet ‘Bobo’. Door zijn stevige compacte groei is ze geschikt voor elke tuin en een geduchte concurrent voor de befaamde ‘Annabelle’.

*Dit zijn foto's van de  Bobo's in de zomer, dus op dit moment zien ze er niet zo uit.

Lonicera --GROOT en klein--

De groenblijvende struikkamperfoelie, Lonicera nitida is een struik  die altijd wat verwarring oproept. En kamperfoelie is voor veel mensen namelijk een klimplant met heerlijk geurende bloemen.

Het zal je verbazen hoeveel kamperfoelies er bestaan die niet klimmen en die ook niet geuren. 

Eėn van die kamperfoelies is dus de groenblijvende struikkamperfoelie die bloeit met onopvallend gele bloempjes die geen geur verspreiden. 

Het zijn geen opvallende planten, maar ze zijn wel oersterk en worden vaak als vulheester gebruikt, maar ook om er hagen van te snoeien. De meest gebruikte voor dat laatste doel is de Lonicera nitida ‘Elegant’ die, als die eenmaal tot haagje gesnoeid is, sprekend op een buxus lijkt

Het verschil tussen deze twee zit hem vooral in de groeisnelheid. 

De struikkamperfoelie groeit veel sneller. Hou je dus van snoeien, dan is er deze struikkamperfoelie.

Slechts enkele jaren geleden kwam ik echter een nieuwe struikkamperfoelie tegen die ongeveer net zo snel groeit als de buxus, de Lonicera nitida ‘Tidy Tips’. 

Dit is dus een prima alternatief voor de buxus. Wel is het zo dat de blaadjes van deze selectie veel kleiner zijn en dat het blad in het najaar mooi rood verkleurt. Het is dus geen vervanging, maar een leuk alternatief voor de gekwelde buxus.

‘Tidy Tips’ is een sterke plant die het op elke normale tuingrond doet en zowel in de zon als in de schaduw naar tevredenheid zal groeien. Ik kan maar ėėn nadeel bedenken en dat is het feit dat de plant vooralsnog beperkt leverbaar is. Bij voldoende belangstelling zal dat ongetwijfeld gaan veranderen.

Lonicera nitida  'Tidy Tips'

Hydrangea Macophylla --GROOT en klein--

Van de boerenhortensia, Hydrangea macrophylla, bestaan een paar honderd verschillende variëteiten.   Het verschil zit hem niet alleen in de vorm en grootte van de bloem, maar ook in de uiteindelijke hoogte van de plant. Er zijn rassen die met een beetje geduld en goede wil, bijna 2 meter hoog kunnen worden, maar er zijn ook variëteiten die met moeite 70 cm hoog kunnen worden.

Veel mensen weten dat helemaal niet en denken dat alle boerenhortensia’s even hoog worden.  Bij de aanschaf van de plant wordt dus helemaal niet op de uiteindelijke hoogte gelet met als gevolg dat een veel gestelde vraag is : “Hoe moet ik mijn boerenhortensia snoeien?  Hij is veel te groot geworden!”.

Handiger had het geweest als je bij aanschaf van de plant, bedenkt hoe breed of hoog de plant mag worden op het plekje wat je hem had toebedacht.  Koop dan een plant die die hoogte wordt en niet hoger

Heb je weinig ruimte, of heb je een plekje waar je een kleine boerenhortensia wilt hebben, kies dan voor de dwerghortensia.  Eėn van de allerkleinste is ‘Pia’, die slechts 60-70 cm hoog wordt. Bloeit rijk met rose bolvormige bloemen. De kleinste witte heet ‘Ave Maria’.  ‘Purple Dwarf’ bloeit blauw op zure grond met voldoende aluminiumionen in de grond, op andere grondsoorten bloeit ze rose.

Omdat deze hortensia’s zo klein blijven is snoeien niet nodig.  Ik vind het trouwens leuk om te melden dat ik in samenspraak met een kwekerij waar ik al 30 jaar mijn hortensia’s koop een aantal jaren geleden een zogenaamde dwerghortensia lijn opgezet heb.  Ze worden verkocht onder de naam ‘Little Hydrangea’.  Het eerste jaar was het direct al een succes, nu kweekt de kwekerij er al vele tienduizenden en worden de planten over heel Europa verkocht.  Dat maakt mij toch een beetje trots.

Skimmia--GROOT en klein--

Skimmia’s zijn groenblijvende planten waarbij de bloemknoppen een grotere sierwaarde hebben dan de bloemen zelf. 

Je hebt vrouwelijke planten, die bessen geven en mannelijke planten.

Bij de mannelijke planten hebben de bloemknoppen dus de grootste sierwaarde. 

Sinds jaar en dag is de Skimmia japonica ‘Rubella’ de meest bekende en verkochte man. 

(Er zijn tegenwoordige mooiere en betere selecties, kom maar eens een keertje kijken) Deze heeft mooie rode bloemknoppen. 

De laatste 10 jaar zit er flink beweging in het assortiment en zijn er ook mannelijke planten met groenwitte en meer rose bloemknoppen op de markt. 

Het is ook handig dat er wat selecties in de handel zijn gekomen die een stuk kleiner blijven dan de ‘Rubella’. 

Die kan namelijk meer dan een meter hoog en breed worden. 

Op sommige plekken is dat te groot en zijn selecties zoals ‘Godries Dwarf’ en ‘Marlot’ meer op hun plaats. 

Beide worden niet veel hoger dan 50 cm. 

Van de ‘Marlot’ zijn ook twee bontbladige selecties in omloop: ‘Mystic Marlot’ met zilverbont  blad en ‘Magic Marlot’ met goudbont blad. 

Skimmia’s geven zeven of acht maanden kleur met hun knoppen en geurende bloemen. 

Na de bloei zijn ze gewoon groen en dan kan dat bonte blad net dat extra in de tuin geven.

Onthoudt dat de Skimmia liever tussen 12.00 en 15.00 uur, niet in de volle zon  staat en dat ze graag wat zuurdere, losse grond hebben. 

Op vette kleigrond is het dus zaak om flink wat tuinplantengrond of potgrond door het plant gat te mengen. 

Gebruik geen tuinaarde en/of tuinturf, Ik heb eerder al uitgelegd waarom.

Skimmia 'Mystic Marlot'